
انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در این دوره متمایز از هر انتخاباتی بود که تا هنوز برگزار شده است. انتقال مسالمت آمیز قدرت، تعدد کاندیدهای همسان، افغانی بودن برگزار کنندگان انتخابات در همه سطوح، تهدیدهای بیش از پیش دشمنان مبنی بر مختل ساختن انتخابات، عزم جدی مردم بر شرکت در انتخابات، تلاش ستایش برانگیز نیروهای امنیتی در تامین امنیت انتخابات، حضور و پوشش گرم و وسیع رسانه های گروهی از انتخابات، و... ویژگی هایی بودند که انتخابات را از انتخابات های گذشته متمایز ساخته بود. کمتر کسی پیش از برگزاری انتخابات فکر می کرد که با وجود تهدیدهای امنیتی جدی و مستمر طالبان، القای افکار منفی توسط افراد بدبین، ضعف ها و کاستی هایی در دولت که بی اعتمادی میان دولت و مردم را تا حدودی افزایش داده، و... انتخابات با چنین شور و هیجانی برگزار شود. اما باری دیگر این انتخابات تبدیل به یک روز ملی و پر افتخار برای مردم افغانستان شد، روزی که هر افغان با افتخار و با گام های ثابت و مطمین پای صندوق های رای رفته و حضور خود را و قدرت رای خود را به اثبات رسانیدند.
حضور افتخار آفرین مردم افغانستان در انتخابات چند پیام واضح داشت:
اول اینکه، طالبان با تمام عملیات های انتحاری و انفجارها و بمب گذاری ها و دهشت افگنی هایشان دیگر در بین مردم افغانستان جایی ندارند. ملتی که قدرت رای خود را درک کرده اند و می دانند که قدرت را می توان با انتخاب خود تغییر دهند هرگز به استبداد و منطق انتحار و انفجار لبیک نخواهند گفت.
دوم اینکه، رابطه نزدیکی میان مردم و نیروهای امنیتی کشور برگزار شده و هر دو طرف با اعتماد به یکدیگر به ساختن یک کشور آباد و با ثبات همت گماشته اند. این رابطه اساس امنیت و ثبات در کشور است و دولت، جامعه جهانی و نهادهای مسئول باید به تقویت این رابطه کمک نمایند.
سوم اینکه، مردم افغانستان از آغاز پروسه انتخابات ثابت ساخته اند که به بلوغ سیاسی رسیده اند. اینان با دعوت های کاندیدهای ریاست جمهوری لبیک گفتند و حضور دهها هزار نفری خود را در کمپاین های انتخاباتی نشان دادند. با افتخار در پای صندوق های رای رفتند، حماسه آفریدند. حال کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی وظیفه دارند تا از آراء مردم که صیانت و حفاظت نمایند و انتخاباتی شفاف و مطمین و سالم را تضمین نمایند. ناظران انتخاباتی داخلی و خارجی، رسانه های گروهی، جامعه مدنی و همه کسانی که به نحوی می توانند از انتخابات نظارت نمایند، کمک نمایند تا این انتخابات با همین روحیه به پایان برسد.
از سوی د یگر نامزدان انتخابات ریاست جمهوری با درک اینکه مردم به آنها اعتماد کرده اند و دین خود را به کشور ادا نموده اند، از هر گونه پیش داوری، خود خواهی، القاء شبهه، تهدید، زورگویی، و... خود داری نمایند. بگذارند این انتخابات با همین روحیه مردم که روحیه وطن دوستی، ادای دین به خون شهدا، تعهد به ساختن افغانستانی آباد و سربلند است به انجام برسد.
البته باید در پایان گفت که همه نهادهای مسئول در صورتی که قصوری داشته اند باید به مردم پاسخگو باشند و به ضعف ها و کاستی های خود اعتراف نمایند. کمبود اوراق رای دهی در شماری از ولایات و مناطق و سایت های رای دهی باید از قبل پیش بینی می شد. شماری از شکایت ها مبنی بر کاستی های دیگر نیز باید جدی گرفت شوند. نهادها و افراد مسئول حد اقل باید بگذارند این فرهنگ که در قبال ملت باید پاسخگو باشند، تقویت شود. فرهنگ پاسخگویی ضامن اعتماد مردم به دولت و تقویت دموکراسی در آینده خواهد بود.
افغانستان از امروز در انتظار است تا این پروسه را با موفقیت به پایان برساند و ریاست جمهوری آینده با رای و انتخاب مردم روی کار آید و انتقال قدرت به معنای واقعی بر مبنای خواست و اراده مردم و از طریق مسالمت آمیز و بدون زور و تقلب و تزویر صورت بگیرد.
سال گذشته (۲۰۱۳) سال پر از دستآورد در تاریخ ورزش افغانستان بود. درین سال تیمهای فوتبال و کرکت افغانستان توانستند جایگاه خود را در میان کشورهای منطقه و جهان تثبیت کنند.
تیم ملی کرکت افغانستان توانست با اجرای مسابقات پی در پی و کسب امتیازات برتر، راه خود را برای اشتراک در بازیهای جام جهانی ۲۰۱۵ باز کند.
گزیدهی از دستآوردهای ورزش فوتبال افغانستان در ۱۲ ماه اخیر که از سوی مسوولان نشرات فدراسیون فوتبال به خامه پرس رسیده است، در زیر معرفی می شود و به عنوان آمار توسعهیی خوبی در ورزش کشور ثبت شده است:
ماه جنوری
تیم ملی فوتبال ساحلی افغانستان درین ماه مقام یازدهم را از رقابت های فوتبال ساحلی اسیا در قطر به دست آورد. درین مسابقات افغانستان کشورهای قطر و عربستان را شکست داد اما در مقابل عمان، استرالیا و بحرین مغلوب شد.
ماه فبروری
درین ماه تیم ملی فوتبال افغانستان به دور نهایی مسابقات قهرمانی جام آسیا ۲۰۱۴ در مالدیف راه یافت. این مسابقات در برج فبروری ۲۰۱۳ به میزبانیی کشور لاووس برگزار شده بود که افغانستان پس از ۲ پیروزی در مقابل تیمهای سریلانکا و منگولیا و تساوی یک یک در برابر لاووس، به دور نهایی مسابقات قهرمانی جام آسیا ۲۰۱۳ راه پیدا کرد.
ماه مارچ
درین ماه نهاد فیفا صعود ۴۸ پلهیی تیم ملی فوتبال افغانستان را اعلان کرد و افغانستان در جایگاه ۱۲۹ ام قرار گرفت.
ماه آپریل
تیم ملی فوتبال زیر ۱۴ سال افغانستان از گروه سوم مقدماتی در اولین دور رقابتهای فوتبال زیر ۱۴ سال آسیا، با کسب ۶ امتیاز به دور نهایی راه پیدا کرد. قرار است این رقابتها در ماه می ۲۰۱۴ در کشور ازبکستان برگزار شود.
ماه می
جشنواره بزرگ گرسروت (ارتقای فوتبال در ردههای سنی زیر ۱۰ سال) در ۷ زون افغانستان آغاز شد و نتیجۀ خوبی در پی داشت.
ماه جون
درین ماه یک بازی دوستانه میان تیم های فوتبال کشورهای افغانستان و تاجکستان در شهر قرقانتپه تاجکستان برگزار شد که در آن مسابقه افغانستان ۲-۳ مغلوب شد.
همچنان درین ماه تیم ملی فوتسال افغانستان برای اولین بار در رقابتهای المپیک داخل سالون در کوریای جنوبی اشتراک کرد، اما افغانستان در برابر تیمهای ازبکستان و قطر مغلوب شد.
ماه جولای
تیم ملی فوتبال زیر ۱۶ سال افغانستان در اولین حضور در رقابت های زیر ۱۶ سال جنوب آسیا در نیپال، مقام چهارم را از آن خود کرد.
ماه اگوست
افغانستان بعد از ۳۶ سال میزبان رقابتهای فوتبال میان تیم های افغانستان و پاکستان بود. درین رقابت دوستانه که در شهر کابل برگزار شد، تیم ملی فوتبال افغانستان، پاکستان را ۳-۰ در هم کوبید.
همچنان تیم ملی فوتبال بانوان زیر ۱۹ سال افغانستان در تورنمنت دوستی قرغیزستان مقام سوم را کسب کرد.
ماه سپتامبر
دوم دور رقابتهای لیگ برتر افغانستان درین ماه آغاز شد.
همچنان افغانستان درین ماه در رقابتهای جام جنوب آسیا قهرمان شد و مقام نخست را از آن خود کرد. این مسابقات میان کشورهای جنوب آسیا از جمله هند، نیپال، افغانستان، پاکستان، مالدیف، بنگله دیش، بوتان و سریلانکا به میزبانی نیپال برگزار شدهبود. این قهرمانی برای ورزش فوتبال افغانستان بیپیشینه بود و به طور خیلی با شکوهی در سراسر کشور جشن گرفتهشد.
ماه اکتبر
تیم شاهین آسمایی در مسابقات لیگ برتر افغانستان جایگاه نخست را کسب کرد و قهرمانبازیهای دور دوم لیگ برتر افغانستان شناختهشد. درین مسابقات تیم سیمرغ البرز دوم و طوفان هریرود مقام سوم را به دست آوردند.
ماه نوامبر
سپ بلاتر، رئیس نهاد فیفا وعده سپرد که در نیمه اول سال ۲۰۱۴ میلیادی به افغانستان آمده و از ورزش فوتبال درین کشور دیدار خواهد کرد.
ماه دسامبر
دیوید کامرون، نخستوزیر بریتانیا با شماری از فوتبالستان آن کشور در یک سفر غیر منتظره وارد افغانستان شد و با مسؤولان فوتبال افغاستان جهت همکاریهای بعدی در عرصه ورزش و فوتبال، دیدار و گفتگو کردند. هیئت انگلیسی وعده سپردند که در آینده نزدیک زمینه یک بازی دوستانه را میان تیم های فوتبال افغانستان و انگلیستان در شهر لندن، فراهم میکنند.
رشد جمعیت در جهان رفته رفته باعث شد تا از میان مردم چهره هایی به عنوان فرمانروا برای سازماندهی امور جامعه قدرت را به دست بگیرند. در گذشته پیش از به وجود آمدن انتخابات قدرت به صورت متمرکز و انحصاری در خدمت جامعه بود، در واقع حاکم براساس اراده یک فرد، گروه خاص، غلبه و یا تقلب برگزیده می شد و از این طریق حکومت های مختلف شکل گرفته است.
با گذشت زمان به روشنی دیده شده است که تمرکز قدرت در درون خود سرچشمه ای از فساد می باشد و از این طریق فاسدترین نوع نظام ها را به وجود آورده است اما بعد از مدتی انسان ها با تفکر بسیار مکانیزمی را در دست گرفته اند تا قدرت در ورطه تمرکز و انحصار سقوط نکند و جامعه به سوی فساد روانه نشود.
از این رو بحث حقوق بشر و حاکمیت مردم یعنی انتخابات مطرح شده است تا مردم به عنوان شهروندان یک جامعه سیاسی با یکدیگر مکالمه و تفاهم داشته باشند و از این طریق سیاست اجتماعی و قدرت نیز به صورت عقلانی مدیریت شود.
به همین دلیل انتخابات با حقوق بشر و حاکمیت مردم ربط وسیعی پیدا نمود و همچنین رضایت مردم به عنوان جان مایه مناسبات اجتماعی و دموکراتیک و عبور از نظام استبدادی زمینه خوبی پیدا نمود.
این نکته قابل ذکر است که با ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان انتخابات رواج پیدا کرد اما پیشینه انتخابات عصری و کنونی به قرن هفدهم برمی گردد.
راه اندازی انتخابات و انتخاب شدن از سوی مردم در افغانستان چه زمانی آغاز شده است؟
در سال 1300 هجری خورشیدی نخستین جرگه مشورتی در شهر جلال آباد برگزار شده است که برای نخستین بار پیش نویس قانون اساسی و برخی از نظام ها به تصویب رسیده اند و پس از آن در سال 1330 هجری خورشیدی جرگه مشورتی دیگری در پغمان تاسیس شد که دارای 428 عضو بوده و برخی نظام نامه های به تصویب نرسیده به اجرا درآمد.
از این رو در سال 1307 هجری خورشیدی در جرگه ای که توسط امان الله خان تشکیل شده بود برای نخستین بار رنگ پرچم افغانستان تعیین شده است.
در افغانستان انتخابات از زمان فرمانروایی ظاهر شاه به وجود آمده که در این زمان 13 دوره به صورت متواتر انتخابات صورت گرفته به استثنای دوره داود خان که انتخابات صورت نگرفته است.
این در حالی است که برای نخستین بار حقوق زنان در زمان شاه امان الله مطرح گردید اما مورخان نقش زنان را در جامعه افغانستان و انتخابات بسیار کمرنگ جلوه داده اند و هر چند که در قانون اساسی حق حضور داشته اما عملا شرکتی صورت نمی گرفت زیرا نهادهای مدنی و تشویقی در این زمینه برای زنان وجود نداشته است و باید این نکته را یادآوری کرد که مشارکت زنان در انتخابات کنونی اصلا قابل مقایسه با گذشته نمی باشد.
فراموش نشود، جامعه ای که در آن نظام های انتخاباتی حاکم نباشد و به حقوق و حاکمیت مردم احترام نگذارد، دارای نظامی دیکتاتور و میراثی می باشند و کاملا روشن است که دوامی پیدا نمی کنند و از طرفی نظام هایی که انتخابات را اصل می داند دارای خرد ملی و حقوق اساسی و بنیادی می باشند.
از آنجا که برگزاری انتخابات در یک جامعه برای ساختن نظامی مدرن، احراز پست ها، انتقال قدرت به گونه مسالمت آمیز بسیار مهم می باشد، بنابراین این سوال مطرح است که نقش انتخابات در نظام های مردم سالار چگونه می باشد؟
ناگفته نماند که انتخابات شفاف و عادلانه نقش بسیار مهمی را در سرنوشت جامعه بازی می کند زیرا جامعه نشان می دهد که سیاست امری شخصی نیست بلکه یک پدیده اجتماعی می باشد.
از یاد نرود که نقطه عزیمت نظام های دموکراتیک انتخابات می باشد اما انتخاباتی که مبتنی بر اعتماد ملی، شفاف و عادلانه و همچنین رهگذر انسجام اجتماعی و همبستگی ارزشی شهروندان باشد.